logo harre
delft


De Nieuwe Kerk in Delft is een kerkgebouw aan de Markt in het centrum van de stad. De toren is met zijn 108,75 meter na de Domtoren in Utrecht de hoogste kerktoren van Nederland. Verder is de kerk bekend vanwege het praalgraf van Willem van Oranje en onder het praalgraf bevindt zich de grafkelder van het Koninklijk Huis. Ik moet zeggen: ik ben er van onder de indruk...

Onder de Nieuwe Kerk in Delft bevinden zich de grafkelders van de Prinsen van Oranje en de Nederlandse Koninklijke Familie. De kelders bevinden zich onder en achter het praalgraf van Willem van Oranje.

De kelders zijn nooit opengesteld voor het publiek; ze zijn daarvoor ook niet geschikt. De Koninklijke familie bewaart daarbij een diep stilzwijgen over de kelders zodat daar, anders dan in andere landen, ook geen wetenschappelijk onderzoek naar kon worden gedaan. Wij weten ongeveer hoe de kelders eruitzien doordat een Franse journalist in 1890, voordat Willem III werd bijgezet, in de kelder afdaalde en een tekening van het fraaie gewelf met de kisten maakte. Opmerkelijk op de gedetailleerde tekening zijn de koorden waarmee de kisten zijn verzegeld en de vele kransen en bloemen. We zien ook drie kleine kistjes waarin zich misschien de ingewanden van de gebalsemde Oranjes of doodgeboren kinderen bevinden. De kisten liggen duidelijk in andere nissen dan nu het geval is. In datzelfde jaar maakte Victor de Stuers een potloodtekening van de oude grafkelder.

Ter gelegenheid van het 25-jarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina werd de laatste grote verbouwing uitgevoerd. Men dacht aan een grote trap vóór het monument, maar uiteindelijk werd het een tonnenzware steen van afdek steen met het opschrift

RESSURECTIONEM
EXPECTAT
GUILELMUS PRIMUS
PATER PATRIAE

Wat betekent: "Hier verwacht Willem I, de Vader des Vaderlands, de wederopstanding". Deze door Wilhelmina uitgekozen tekst getuigt van haar onwankelbaar geloof.

Rondom de bijzetting van leden van het Koninklijk Huis zijn vele rituelen en tradities. De kelder wordt door de Koninklijke Familie als een privédomein gezien en anders dan in Spanje, België en Oostenrijk is de kelder steeds gesloten en heerst er rond de kelder veel geheimzinnigheid. De burgemeester van Delft, sleutelbewaarder van de kelder, opent de grafkelder enkel in bijzijn van twee leden van de AIVD en twee marechaussees. Hij gebruikt daarbij de kleine dienstingang naast het monument. Alleen beëdigd personeel mag werkzaamheden in de grafkelder uitvoeren. De toegangssteen wordt alleen verwijderd voor bijzettingen van leden van het het Koninklijk Huis.

ingang grafkelder Nieuwe Kerk, Delft
De ingang van de Koninklijke grafkelder in de kerk, waar ver op de achtgrond nog net een stukje te zien is van het praalgraf van Willem van Oranje.

plattegrond grafkelder Nieuwe Kerk, Delft
Plattegrond van de grafkelders van de Prinsen van Oranje en de Nederlandse Koninklijke Familie.

Het Praalgraf Willem van Oranje staat boven de oude grafkelder van de Oranjes in de Nieuwe Kerk in Delft en opmerkelijk is dat in het monument zowel de overleden Willem als Willem bij leven te zien zijn. Tijdens een grote renovatie ontdekte men in 2001 een kistje in het praalgraf. Zeer waarschijnlijk bevat het de ingewanden van Willem van Oranje, maar het kistje mocht niet gefilmd en niet geopend worden en is ongeopend teruggeplaatst bij de reconstructie van het monument.

praalgraf Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk, Delft
Het praalgraf van onze Vader des Vaderlands: Willem van Oranje, zoals het te zien is in de Nieuwe Kerk te Delft.

We maken een rondje rechts rondom het monument waar echt héél veel details in zitten verwerkt. Eigenlijk doet het plaatsen van de volgende foto's het praalgraf tekort, want in het echt is het gewoon veel mooier en imposanter om te zien:

praalgraf Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk, Delft

praalgraf Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk, Delft
Willem van Oranje zoals hij er bij leven uitgezien zou hebben.

praalgraf Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk, Delft

praalgraf Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk, Delft
In het praalgraf zijn allerlei verschillende stijlen en verwijzingen verwerkt, zoals dit beeld wat verwijst naar de rechtspraak.

praalgraf Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk, Delft
Willem van Oranje op zijn sterfbed.


praalgraf Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk, Delft
Een detail van het sterfbed: de doodshoofdjes, die ook bovenin het praalgraf terug te vinden zijn.

praalgraf Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk, Delft
Deze foto is helaas niet al te duidelijk, maar het gaat hier om de hond van Willem van Oranje die aan het voeteneind van het bed ligt. Volgens de overlevering stief de hond omdat hij niet meer at en dronk, wat een verwijzing is aan trouw.

praalgraf Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk, Delft

praalgraf Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk, Delft

praalgraf Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk, Delft

Wat mij betreft is het een aanrader om daar eens te gaan kijken en de geschiedenis van ons landje te proeven, maar aan de andere kant is Delft ook wel weer heel erg op de toeristen gericht. Aan de ene kant logisch, maar dat maakt het net wat minder romantisch eigenlijk...