logo harre
apache helicopter


Grote stroomstoring Bommelerwaard


Op woensdagavond 12 december 2007 vloog rond 19.00 uur een Apache gevechtshelikopter tegen een hoogspanningsmast waardoor de Bommelerwaard en een deel van de Betuwe zonder stroom kwam te zitten. Het ging om zo'n 55.000 huishoudens (rond de 100.000 bewoners) die hierdoor compleet afgesloten werden van de buitenwereld en ineens werd pijnlijk duidelijk hoe afhankelijk veel mensen en bedrijven zijn van electriciteit. Een simpel voorbeeld van een centrale verwarming bijvoorbeeld die niet meer werkt, computers die niet meer werken, koel,- en vriesinstallaties die uitvallen, mobiele telefoon netwerken die plat gaan enzovoort. Normaal gesproken is een stroomstoring redelijk snel verholpen, maar in dit geval zouden we er mee blijven zitten tot vrijdagavond 14 december. Toen werd na veel tegenstrijdige berichten uiteindelijk iedereen toch weer op het electriciteitsnet aangesloten.

kaart stroomstoring apache

stroomstoring apache helicopter weiland

Voor mij persoonlijk is het allemaal nog wel meegevallen, want ondanks de kou van de afgelopen dagen heb ik het hier in huis goed warm kunnen houden en heb normaal kunnen douchen en eten. Ik heb immers geen centrale verwarming maar een gaskachel, terwijl het warme water van een geiser uit de keuken komt en koken doe ik ook op gas. Het was dus eigenlijk niet meer dan 'vervelend' want normaal gesproken kom je thuis, knip je wat schakelaars om en je hebt licht in huis maar in dit geval was ik gewoon tien minuten tot een kwartier bezig om het huis verlicht te krijgen. Daarnaast is 'even een bakkie koffie zetten' ook iets wat niet lukt omdat het op de ouderwetse manier moet: kokend water gewoon handmatig opgieten. En zo zijn er wel meer van die kleine dingen zoals het gebruik van een pc wat niet kan, m'n waterbed wat natuurlijk driftig af stond te koelen maar het zijn allemaal dingen waar je jezelf redelijk makkelijk overheen kunt zetten of het op kunt lossen.

stroomstoring mast apache

apache stroomstoring reparatie mast

Een ander verhaal was het natuurlijk voor ouderen en voor mensen met jonge kinderen, want die zijn nu eenmaal minder flexibel dan ik in m'n uppie. Zo bleken er bijvoorbeeld verzorgingstehuizen die totaal geen noodstroomvoorziening hadden en daar kwamen de oudjes toch in de kou te zitten. In de loop van de eerste dag werden deze huizen natuurlijk voorzien van een aggregaat om op die manier de boel van stroom te voorzien, maartoch... Zeker bij dat soort instellingen zouden ze naar mijn idee eigenlijk gelijk over moeten kunnen schakelen op een noodvoorziening bij dit soort calamiteiten. Voor mensen met jonge kinderen zal het ook best wel wat problemen gegeven hebben, want waar haal je eten vandaan als je niet kunt koken? Hoe hou je de kids bezig als bijna alles wat ze normaal gesproken doen te maken heeft met electriciteit? Hoe ga je hun kleren wassen en drogen als je geen stroom en dus ook geen verwarming hebt? Veel mensen zochten dan ook onderdak bij familie/vrienden/bekenden, al was het maar tijdelijk om even de was te doen.

reparatie mast stroomstoring apache helicopter

apache stroomstoring reparatie mast

Gelijk merk je overigens dat de discussie er weer is over het laagvliegen... Het zou gevaarlijk zijn en weet ik wat allemaal nog meer... Op zich zit daar wel een kern van waarheid in. Natuurlijk brengt het laag vliegen risico's met zich mee, maar daarom is het ook de bedoeling dat dit geoefend wordt. De Bommelerwaard is al zo lang ik me kan heugen een laagvlieg gebied en we kunnen wel dapper gaan protesteren dat we dit niet willen, maar dan zullen die mannen toch ergens anders gaan oefenen en is het dus alleen een verplaatsing van het probleem. De krijgsmacht is er om ons in geval van nood te helpen en ik vind dat ze daarvoor ook moeten kunnen trainen, dus het probleem van dat laagvliegen zie ik eigenlijk persoonlijk niet zo erg. Vanuit de regering zijn er ook diverse mensen geweest die verteld hebben dat ze met ons als 'slachtoffers' mee leefden en ook de huidige minister van Defensie (Eimert van Middelkoop) heeft zijn excuses aangeboden voor hetgeen er voorgevallen is. Natuurlijk is het de verantwoording van het ministerie dat er iets mis is gegaan, maar aan de andere kant wordt er ook probleemloos personeel en materieel ingezet om het bestaande probleem zo snel mogelijk te verhelpen. In verband met de hoge waterstand was het moeilijk de masten te bereiken en een ploeg van de genie heeft middels het aanleggen van een ponton bijgedragen aan de snelle oplossing.

ponton reparatie mast stroomstoring apache

Maargoed, we zijn dus met z'n allen de afgelopen dagen weer door gekomen en ook al had het een bepaalde charme, toch hoop ik dat we dit niet zomaar weer mee maken. Als aanvulling plaats ik het onderstaande artikel van van de website van Trouw afkomstig is:



Incident laat kwetsbaarheid van het Nederlandse elektriciteitsnet zien
Onno Havermans

Twee jaar na Haaksbergen is opnieuw een hoogspanningslijn langdurig uitgeschakeld, nu in Rivierenland. Toeval, maar geen pure pech... "Dat een helikopter tegen een elektriciteitslijn vliegt, verzin je niet", zegt woordvoerder Sjoerd Marbus van Energiened, de federatie van Nederlandse energiebedrijven. "We zijn ingesteld op wat er fout kan gaan. Meestal wordt een storing in een hoogspanningslijn binnen het uur opgelost."

Maar in Rivierenland zaten honderdduizend mensen twee dagen zonder stroom. Net als twee jaar geleden in Haaksbergen. Twee incidenten die de kwetsbaarheid laten zien van het Nederlandse elektriciteitsnet. Op plaatsen waar veel mensen wonen en veel bedrijvigheid heerst (waar de energiebehoefte dus groot is) zijn ook veel aanvoerlijnen. Bij een storing kan de stroomtoevoer doorgaans snel worden omgeleid. Dat is echter lastig als die omwegen er niet zijn.

Een lijn op een steeltje, zo noemen technici bij Nuon de hoogspanningsroute van Dodewaard naar Tiel en Zaltbommel. In enkele dorpskernen ten noorden van de Waal kon de stroomvoorziening deze week nog worden omgeleid, maar in de Bommelerwaard zat omschakeling er niet in. Net als twee jaar geleden in Haaksbergen was het wachten op noodreparatie. En net als toen zat het tegen...

De gebroken lijn bij Hurwenen bestaat eigenlijk uit twee circuits, allebei met drie kabels. Valt door een storing de spanning in een van de circuits weg, dan neemt het andere circuit de levering over. "Maar die Apache ging door alle zes kabels", zegt Floske Kusse van netwerkbeheerder Continuon. "Dus ook de reservelijn viel weg." De kabels hingen zestig meter boven de Waal, tussen twee masten. Eén daarvan is vernield. Van de mast aan de noordkant van de rivier is een zij-arm nog intact. Door de drie kabels die hieraan hangen te lassen, kon één circuit provisorisch worden hersteld. Dat gebeurde gisteren op een ponton in de Waal. Twee hijskranen in de doorweekte uiterwaarden vervangen voorlopig de kapotte mast. Aan het echte herstel begint Continuon pas als het hoge water is gezakt.

Haaksbergen werd op 25 november 2005 de dupe van extreme weersomstandigheden. Harde wind en ijzel zorgden toen dat de bliksemdraden tussen de hoogspanningsmasten op diverse plaatsen knapten en in aanraking kwamen met de elektriciteitskabels. Dit ’lijndansen’ zorgde voor kortsluiting, ook hier werden twee circuits tegelijk uitgeschakeld en ook Haaksbergen bleek aan het einde van de lijn te liggen. IJs op de kabels vertraagde de reparatie.

Toch viel de schade in Nederland toen mee, zegt Marbus van Energiened. "In Duitsland waaiden over grote afstand rijen masten om. In Frankrijk zijn al vaker masten omgewaaid. Bij ons komt dit gelukkig hoogst zelden voor." Het Nederlandse elektriciteitsnet is het betrouwbaarst van heel Europa, zegt Kusse. Om dat zo te houden legt Tennet (verantwoordelijk voor het hoogspanningsnet) een extra lus rond de Randstad. Toch zullen er losse eindjes blijven, meent Kusse. "Extra lijnen zijn zeer kostbaar, het circuit is al dubbel en het voldoet prima aan de vraag."