Bevrijdingsdag 2022, de dag waarop we met z'n allen ook 77 jaar later nog de bevrijding van ons landje vieren. Een dag waarop een einde kwam aan de bezetting door de Duitsers en onze bevrijders als helden werden binnen gehaald. Aan de dag van vandaag denk ik dat veel mensen niet beseffen wat het woordje 'vrijheid' écht betekent, want veel mensen (inclusief mezelf) hebben de oorlog niet meegemaakt en hebben tot nu toe een mooi en goed leven gehad wat zich altijd afgespeeld heeft aan de goede kant van het IJzeren Gordijn. Daar aan de andere kant kende men immers tot 1989 geen vrijheid, al mag je jezelf afvragen of men die nu wel kent. Want tja... wat is vrijheid eigenlijk?
De bovenstaande foto geeft het vrijheidsbeeld in het Hongaarse Budapest weer. Een 14 meter hoog bronzen beeld wat op een sokkel staat die bijna 2 keer zo hoog is als het beeld zelf en wat de Hongaren lieten maken als herinnering en eerbetoon aan hun bevrijders van nazi Duitsland: de Russen. Wat ze op dat moment niet wisten was dat de Russen een nieuwe onderdrukkende bezetting zouden vormen waarbij door de jaren heen rond de 25.000 mensen stierven. Bevrijd en toch gestorven in gevangenschap. Pas in 1988 zou de greep van de Russen verslappen en in mei 1989 was Hongarije het eerste Oostblok-land wat haar grenzen met de Westerse wereld open gooide, terwijl in oktober datzelfde jaar de Berlijnse Muur viel.
Ik kwam in 1992 voor het eerst in Hongarije en ik vind het nog altijd een indrukwekkend verhaal. De foto die ik indertijd in het pikdonker maakte van het beeld hangt hier nog altijd uitvergroot in posterformaat in het trapgat. Hij is te vergelijken met de bovenstaande foto, alleen staat er in mijn geval enkel een deel van het beeld op. Ik stond op de trappen toen ik de foto schuin omhoog maakte en vanwege het donker en omdat ik hem uit de hand nam is hij niet helemaal scherp. Juist dat onscherpe geeft wat mij betreft exact het verhaal weer en laat me keer op keer de vraag stellen wat vrijheid daadwerkelijk is.
Gezien het verhaal van de Hongaarse 'bevrijding' is het best een dingetje om over na te denken en binnen een paar relaties die ik later had kwamen ook de voorbeelden van de controle en onderdrukking naar boven. Verhalen uit eerste hand van mensen die dingen meegemaakt hebben waar wij nooit weet van hebben gehad en waar we als het goed is ook nooit mee te maken zullen krijgen. De 'lockdown' zoals men die noemende tijdens de Corona epidemie was een feestje als je het gaat vergelijken met de omstandigheden waarin deze mensen verkeerden, maar toch voelde veel Nederlanders zich ineens niet meer vrij terwijl er zelfs binnen de toen geldende avondklok mogelijkheden waren om te gaan en staan waar je maar wilde. Niemand, maar dan ook echt niemand heeft in dit land gevangen gezeten in zijn/haar eigen huis en dus kun je in mijn beleving nooit spreken van vrijheidsberoving of iets wat daar op lijkt.
Zolang je niet weet hoe het is om onderdrukt te worden, je ten allen tijden overal heen mag waar je maar wilt en je je mening kan en mag uiten zonder dat je daarvoor opgepakt wordt is het best lastig om de waarde in te zien van 'vrijheid'. Een vrijheid die niet zo heel ver hier vandaan en ook in een aantal landen wat verder weg helemaal niet zo vanzelfsprekend is. Elke Nederlander zou zich wat mij betreft moeten realiseren in wat voor omstandigheden hij kan en mag leven, maar blijf dit soort dingen dan daadwerkelijk vieren en vier het ook bewust. Vertel de verhalen zodat zij die waar dan ook ter wereld daadwerkelijk hun leven gaven voor vrijheid dit niet voor niks hebben gedaan.
Vrijheid... Een klein woord, met en wereld aan betekenis.
|
|
|
| 